De Efteling ontving in 2017, 2018 en 2019 meer bezoekers dan toegelaten in haar natuurvergunning. Nadat dit eerst door de vingers werd gezien door de provincie waarin de Efteling ligt, heeft een rechter de provincie nu toch teruggefloten. De provincie moet er op toezien dat er in de toekomst niet meer dan 5 miljoen bezoekers per jaar naar het park afzakken of gróndig bewijzen dat het park voldoende compenserende maatregelen neemt.

De Efteling kreeg in augustus 2016 een natuurvergunning voor de uitbreiding van het attractiepark. Hierbij werd uitgegaan van een bezoekersaantal van 5 miljoen per jaar: het bezoekersaantal dat Efteling zich oorspronkelijk tot doel had gesteld in 2020. Het park bij Kaatsheuvel haalde zijn eigen doelstellingen echter sneller dan verwacht. In 2017 kwamen 5,17 miljoen bezoekers door de poorten, gevolgd door een voorlopig record van 5,4 miljoen in het daaropvolgende jaar.

Dat is problematisch in verband met het aan het park grenzende natuurgebied ‘Loonse en Drunense Duinen’. Dat gebied valt onder de Europese Natura 2000-verordening en moet beschermd worden. Een groter aantal bezoekers leidt tot meer verkeersbewegingen, een hogere stikstofemissie en dus een toename van de stikstofdepositie. Die stikstofdepositie is op zijn beurt een bedreiging voor de soortenmix in het gebied: kort gezegd zorgt ze voor een verschraling doordat soorten die goed gedijen bij grote hoeveelheden stikstof de specifieke vegetatie uit dat ecosysteem weg concurreren.

Omwonenden

Het waren omwonenden die met deze afwijking naar de rechtbank trokken. Na een tussenuitspraak in juli kreeg de provincie en de Efteling de tijd om te verantwoorden waarom het bezoekersaantal niet werd gehandhaafd. De provincie lichtte in het herstelbesluit (oktober 2021) toe dat de Efteling maatregelen nam om verstoring van het natuurgebied te voorkomen. Zo is het wagenpark en een dieseltrein vervangen door een elektrisch equivalent. Ook wordt er minder hout gestookt en gebruikt het attractiepark veel minder aardgas. De rechtbank vond bij een tweede behandeling van de zaak echter dat er daarbij te creatief werd gerekend: er werden andere cijfers gebruikt dan in de bestaande natuurvergunning. Omwonenden halen dus hun slag thuis. De rechtbank draagt de provincie op een nieuw besluit te nemen op het handhavingsverzoek. Daarvoor krijgt de provincie tien weken.

Het is nog niet duidelijk welke consequenties er verbonden zijn aan de uitspraak van de rechter. In theorie is het mogelijk dat het attractiepark gesloten moet worden eens het vastgelegde bezoekersaantal overschreden wordt. De Efteling verwacht dit jaar echter niet dat er drempels overschreden zullen worden in verband met maatregelen rond de pandemie. Later gaat in principe een nieuwe vergunning van kracht, waarin het toegelaten aantal bezoekers hoger ligt.