De pretparkwereld kent honderden soorten attracties groot en klein. Aan elk type, van een draaimolentje tot een megacoaster, zijn jaren van onderzoek en ontwikkeling voorafgegaan. Fabrikanten spenderen honderduizenden tot miljoenen euro's in een onzeker stadium; elk idee kan immers eindigen in een succesverkoop, of een flop. In deze artikelreeks nemen we je mee langs alle "first of it's kind"-attracties, en kan je zien welke parken de grote stap gezet hebben. Een prototype staat namelijk voor investeringslef, maar ook voor veel onzekerheden, want 'werkt alles zoals verwacht?' Vandaag nemen we je mee langs de voornaamste prototypes in Bellewaerde!

1984 - 's werelds bekendste standaardmodel - Boomerang

De komst van de toenmalige megacoaster Tornado in Walibi Belgium vijf jaar eerder zette heel de Europese pretparkindustrie op stelten, maar nergens was dit zo duidelijk als in Walibi Belgium, Bobbejaanland en Efteling, die steeds met het grootste project, de grootste achtbaan of de meeste attracties wilden uitpakken. Efteling was in enkele jaren van een regionaal parkje uitgegroeid tot een Europese toppark, en Bobbejaanland en Walibi hadden beide al twee loopingcoasters en tal van andere grote attracties op hun terrein staan. Het derde grootste park van België kon bijgevolg niet achterblijven, en dus deed Bellewaerde plots mee in de strijd met de grote parken van de Benelux en bouwden ze een unieke loopingcoaster: een Boomerangcoaster.

Shuttle coasters - achtbanen die geen volledig parcours afleggen, maar tot op een bepaald punt gaan en het hele parcours achteruit opnieuw doen - zijn, zelfs met inversies, niets nieuws in de coasterwereld. Twee jaar eerder opende Walibi Belgium Sirocco (nu Psyké Underground), een achtbaan waarbij je gelanceerd wordt en een looping achteruit en vooruit kan ontdekken. De Boomerangcoaster van Vekoma is echter heel wat compacter, en heeft niet één maar drie inversies: een cobra roll (een element waarin je tweemaal ondersteboven gaat) en een looping. Ook wordt er hier geen gebruik gemaakt van een lancering, maar van een duo klassieke liftheuvels.

Vanwege de ongeloofelijke thrill die deze achtbaan biedt op een piepkleine oppervlakte werd ze een ongekend succes. Zelden werd een standaardmodel zo vaak verkocht als de Vekoma Boomerang, die je nu wel in elk land met meerdere grote parken vindt. Ook in Walibi Belgium bouwden ze een Boomerang, nl. Cobra, die opende in 2001. Er ontstonden ook verschillende variaties op het model, zoals de Inverted Boomerang - waarbij de trein onder het spoor hangt, zoals Triops in Bagatelle - en de Giant inverted Boomerang, waarbij de trein ook onder het spoor hangt, maar verticaal naar boven getild wordt zoals bij Stuntfall in Parque Warner. Van de standaard Boomerangcoaster werden tot nu toe zevenenveertig exemplaren gebouwd.

Hoewel de boomerangachtbaan in Bellewaerde niet de eerste ooit gemaakt is, is het wel degene die eerst opende. Er werd een exemplaar eerder gemaakt, maar deze opende na het exemplaar in Bellewaerde.

1988 - Nederland bouwt een Indische Rivier - Bengal Rapid River

Rapid Rivers, in de volksmond bekend als "ronde bootjes", zijn alomtegenwoordig in het pretparkland. Dit succesverhaal startte in de V.S., waar het eerste exemplaar werd gebouwd in het ondertussen gesloten Six Flags Astroland door het Zwitserse bedrijf Intamin, dat tot op de dag van vandaag de grootste leverancier van het attractietype is. Het eerste Europese park met zo'n attractie is voor de meesten onder ons bekender: Efteling heeft met Piraña momenteel één van de oudste rapid rivers ter wereld. Grote concurrent Walibi Belgium weigerde achter te blijven en bestelde voor 1988 ook ronde bootjes. Intamin kwam dan wel eerst met het concept, maar gaf inspiratie aan talloze attractiebouwers om hun eigen variant te ontwikkelen. Zo ook aan Vekoma, die zich tot dan nog nooit aan een waterattractie gewaagd had. 

De verschillen tussen een Intamin Rapid en een Vekoma zijn talloos: de ene heeft enkele grote golven, de andere vele kleinere exemplaren; de een heeft meestal een draaischijf als station, de andere gebruikte steeds een gewone liftheuvel. Het grootste verschil zit hem echter in de boten: waar de boten van Intamin uit één stuk bestaan en hoog kunnen uitdeinen op de golven, bestaan de Vekoma-boten uit vier aparte segmenten die los van elkaar kunnen bewegen. Het effect daarvan is dat zelfs kleine golven je een serieus nat pak kunnen bezorgen. Hoewel een baan van een Vekoma er vaak vrij braaf uitziet, maken de boten het toch tot een zeer interessante rit. Dit type boten is door Bellewaerde zelf ontwikkeld, maar het park heeft er nooit een patent op aangevraagd. De attractiebouwer is de boten dan ook blijven gebruiken voor de andere rapids die ze verkochten.

Uiteindelijk is het type nooit echt van de grond gekomen bij Vekoma, zoals tal van alternatieve rapidconstructeurs niet zo'n succes kenden. Slechts twee exemplaren voor Europa gingen bij wijze van spreken over de toonbank. Het andere exemplaar vind je in Walibi Holland, de Rio Grande. Vekoma bouwde hierna nooit meer een waterattractie.

2005 - Dansende klassieker maakt plaats voor probleemkindje - El Volador

De Duitse firma Huss is vandaag de dag niet meer weg te denken uit de pretparkwereld. Ook al bouwden ze nooit een achtbaan, toch zul je al talrijke attracties uit deze FABriek gedaan hebben: de breakdance, topspin, enterprise, schommelboten... Vanaf de jaren '70 werd de Duitse firma een toonaangevende attractiebouwer, maar iedereen gaat met zijn tijd mee en de klassieke attracties werden steeds minder vaak verkocht. Het werd dus tijd voor iets nieuws. Op dat moment ontwikkelde Huss de topple tower, een unieke attractie waarin veertig passagiers in een gondel heen en weer geslingerd worden. Bellewaerde kocht een exemplaar dat de oude Dancing Queen verving , die nu overigens in de Valkenier staat. De nieuwe attractie, El Volador genaamd, domineert het Mexicaanse plein in Bellewaerde Park.

Met een prototype heb je jammer genoeg nooit de garantie dat alles werkt zoals gehoopt. In zijn eerste levensjaren kampte El Volador met heel wat kinderziektes en zelfs nu, jaren na opening, ligt de attractie er regelmatig uit, of verschijnt er in de landelijke krant een verhaal over een evacuatie uit de attractie. De vijf andere parken die deze attractie aankochten, bleken al snel dezelfde problemen te hebben: het exemplaar in Walygator Parc heeft drie jaar stilgestaan en de Amerikaanse parken Dollywood en Marineland besloten uiteindelijk om hun topple tower te verwijderen. Dollywood ging nog een stap verder en klaagde Huss aan voor een half miljoen euro vanwege de vele technische problemen met de attractie!

In 2006 kocht Bellewaerde Park overigens nog een attractie van Huss, maar dan tweedehands exemplaar: naast El Volador vind je nu de breakdance El Toro.

Dat was het voor Bellewaerde... Volgende week nemen we je mee op een tocht door de prototypegeschiedenis van Walibi Belgium!

Tekst: ©2013 - Ignace Woinin - Pretparken.be

Bronnen: pretparken.be, wikipedia.com, bellewaerdefun.be, nl.ewrdb.com, rcdb.com