Door het stekelige virus zitten we tegenwoordig vaker dan ons lief is aan één of ander scherm gekluisterd. De opties om thuis de dag door te komen beperken zich tot niet veel meer dan telewerken, teleshoppen, een interessante website zoals deze bezoeken en televisie kijken. Binge-watchen is tegenwoordig geen guilty pleasure meer maar een van hogerhand opgelegde way-of-life, in het belang van de volksgezondheid dan nog wel. Weemoed maakt zich van ons meester wanneer de fictie zich opeens afspeelt in een wel erg vetrouwde omgeving: een pretpark! In deze duistere tijd belichten we een aantal (volwassen) tv-series met een pretpark-referentie. Veel leesplezier, kijkplezier en – laten we het positief houden – toekomstig reisplezier. Ga alvast languit zitten en trek je favoriete fleecedeken over je heen.
America first
Rond de millenniumwende stak de Amerikaanse betaalzender HBO meer dan één tandje bij. Dankzij de verkoop van DVD's en uitzendrechten bereikten heel wat nieuwe topseries een wereldwijd publiek. The Sopranos mag hier dan ook de spits afbijten. In S01E07 'Down Neck' beleeft Tony Soprano een flashback naar 1967. Hij ziet als kind enkele familieleden gearresteerd worden in een amusementspark. De opnames werden volgens deze bron gemaakt in South Beach Amusement Park aka South Beach Rides. Het park in Staten Island, NY heeft niet veel voordeel gehaald uit deze media-exposure en sloot in 2006 definitief de triestig ogende hekkens. Een reden te meer om het hele filmfragment te bekijken.
In 2002 bracht dezelfde productiestal The Wire uit. En ook in deze serie wordt aandacht besteed aan criminele actviteiten ... en aan een pretpark. S05E03 'Not for Attribution' volgt de tiener Michael die na z'n betrokkenheid bij een bloedbad toe is aan een verzetje. We zien 'em met z'n halfbroertje Bug en z'n partner in crime Dukie een dagje pret beleven in Six Flags America. Maar aan alles komt een einde en eenmaal terug in de straten van Baltimore keert voor Michael ook de rauwe realiteit terug. Bemerk op onderstaande foto's verwijzingen naar Batman. Dat hoeft niet te verbazen want HBO is een onderdeel van Warner Media, waar ook de gevlederde superheld onderdak vindt. Wie de hele episode wil zien - inclusief Kroatische ondertitels - kan hier terecht. Voor de scenes in het pretpark spoel je best door tot minuut 36.
Groeispurt met striemen
In de daaropvolgende jaren raakt digitale televisie steeds meer ingeburgerd. Streaming-abonnementen zijn nefast voor de bioscopen, doen de DVD-verkoop kelderen en betekenen de doodsteek voor de videotheken. Tv-series zijn de nieuwe cinema en Netflix neemt hierbij de fakkel over. Zelfs in het kleurenspectrum is er sprake van transitie: Orange is the New Black. Deze serie heeft een pretpark-referentie in S06E04, die de onwelriekende titel 'I’m the Talking Ass' kreeg. Een ontsnapte gevangene – vermomd als man en in gezelschap van twee medeplichtige cipiers – heeft het blijkbaar naar haar zin op de boomstam-attractie van het New Yorkse Playland Park.
Meer dan een locatieverwijzing naar diezelfde Big Apple geeft deze bron niet voor de derde seizoensfinale van Gotham. Dit versterkt het vermoeden dat de bloedstollende scenes uit S03E14 'The Gentle Art of Making Enemies' gefilmd werden in een studio met ter plaatse gebrachte kermisattracties. Of is er toch een bestaand park te herkennen in filmfragment 1 of filmfragment 2?
Sommige scenes uit Lucifer S03E25 'Boo Normal' lijken wel een commercial voor Six Flags Magic Mountain. Het valt op dat referenties naar de superhelden van Warner hier i.t.t. in The Wire uit beeld blijven. Een mogelijke verklaring is dat de toenmalige producent Fox Media het hele Warner-conglomeraat als concurrent beschouwde. Warner en de zesvoudig bevlagde pretparkengroep zijn daarentegen wel onafscheidelijke friends with benefits. Sinds 2019 neemt Netflix de productie van deze diabolische politieserie voor haar rekening.
Misdaad loont (zeker als het donker is)
Ook niet-Engelstalige series weten internationale successen te boeken. Denk hierbij maar aan de vele krimi-series uit Noord-Europa. Voor de mysterieze waas die daar na zonsondergang verraderlijk laag boven de kille grond hangt, is wereldwijd maar weinig immuniteit opgebouwd. Die dreigende duisternis en de historische stadsparken zijn soms visuele bondgenoten. De vele halfverborgen hoekjes, in schril contrast met felbelichte attracties, vormen een ideale achtergrond voor dingen die het daglicht niet verdragen. Een misdaadserie die zich afspeelt in en om de Deense stad Århus is Dicte. De gelijknamige journaliste probeert in S03E07 'Afhængighedens Pris' mee te achterhalen wie achter de overval zit op de kluis van Tivoli Friheden.
Nog in Denemarken ligt het regeringsgebouw Christansborg op amper 750 meter van Tivoli Gardens. Toch moeten we in de drie seizoenen van Borgen vrede nemen met af en toe een luchtbeeld van het stadspark in hartje Kopenhagen. Misschien wou de auteur elk vermoeden van belangenvermenging de kop indrukken, hij baat immers een sterrenrestaurant uit, gelegen in Tivoli Gardens. Borgen is overigens meer een politieke thriller dan een zuivere misdaadserie.
Ook het belangrijkste politiekantoor van Kopenhagen ligt vlakbij het wereldberoemde park aan de H.C. Andersens Boulevard. Maar meer dan een donker luchtbeeld in elke intro van Bron/Broen levert dat helaas niet op. Van een gemiste kans gesproken, want stel je dit scenario even voor: een half lijk dat wordt aangetroffen op de meer dan honderd jaar oude Rutschebanen en de andere morbide helft op de gelijknamige achtbaan twintig kilometer verderop in Bakken.
De Europese kampioen van de gemiste kansen is evenwel Zweden. Want zowel Gröna Lund als Liseberg komen maar vluchtig in beeld. En dat terwijl rechercheur Olivia Rönning in seizoen 2 van Springfloden is overgeplaatst naar Stockholm. De criminaliteitcijfers in Göteborg moet nog hoger liggen, want daar bestrijden zowel Johan Falk als Irene Huss de misdaad. Dan vinden wij de familieleden van laatsgenoemde die in Bremen zijn gebleven een stuk interessanter.
Grensoverschrijdende gevallen
Het succes van Netflix is ondertussen niet onopgemerkt voorbij gegaan. Zowel openbare omroepen als lokale privéspelers drijven de productie van tv-series op en bieden die aan via eigen streaming. Om de budgetten en het kijkerspotentieel te verhogen wordt al eens over de landsgrenzen samengewerkt. The Missing is een Brits-Duits-Belgisch-Franse tv-productie en handelt over de Franse pensioengerechtigde speurneus Julien Baptiste. Die wordt als specialist naar een dorpje nabij Hannover geroepen wanneer daar plots een verdwenen meisje in erg verwarde toestand opduikt. Ook haar moeder trekt op onderzoek, op het spoor (!) gebracht door een wel heel interessant object: een foto van haar dochter op een houten achtbaan. Pretparkliefhebbers denken dan al gauw aan Colossos in het Noord-Duitse Heide Park. Maar toen de opnames van start gingen, werd Europa's hoogste houten achtbaan daar in een nieuw thematisch kleedje gestoken. En enkele maanden later onderging dit houten gevaarte made by Intamin een even onvoorziene als noodgedwongen onderhoudsbeurt die ruim 2,5 jaar zou duren. De cast & crew gingen voor de opnames van S02E04 'Statice' aan de slag in een ander pretpark dat evenwel onbenoemd blijft in de serie. Als je weet dat heel wat opnames van deze serie in ons land werden gemaakt, heb je misschien al een vermoeden welk park uitgebreid in beeld komt. Klik anders eens op de bewuste foto hieronder of bekijk deze laattijdige oproep op Facebook voor twee figuranten.
"Wat doen die flikken hier?" Steesds dezelfde agenten die ongeacht de afstand overal eigenhandig tussenkomen i.p.v. een lokaal interventieteam te verwittigen … hopelijk blijft dergelijk gebrek aan logistieke samenwerking beperkt tot fictie. De Flikken van Maastricht kijken in S09E11 ‘Strizzacervelli’ (Italiaans voor zielenknijper) niet op een kilometer of 250. Een stel drugmaffiosi houdt namelijk een mannen-onder-elkaar-uitje in Walibi Holland. De internationaliteit van deze serie zit 'em evenwel in een Vlaams flikkenvrouwtje, gespeeld door Lien VDK. Haar personnage stelt een voor ons nogal ongewone vraag. Gelukkig blijft die andere stadion-klassieker “O wat zijn die Belgen dom” netjes achterwege en volgt meteen een bondig antwoord.
De vraag waarom het Italiaanse geboefte zich net daar bevindt, wordt ook instant beantwoord.
Ter plaatse krijgen vooral het reuzenrad en de watergevecht-attractie ruime camera-aandacht. Kleine Marco geeft een masterclass in voordringen en elders wordt met een mes gedreigd. Tussen dit alles blijven de ‘gewone’ bezoekers stoïcijns zitten tot er in minuut 41 een schot wordt gelost.
Alias als alibi
Voor Tatort aflevering 776 'Der Schrei' - ze zitten in december 2020 aan aflevering 1147! - werden in november 2009 gedurende vier dagen opnames gemaakt in Tripsdrill. Dat park werd voor het verhaal wel herdoopt tot 'Prisca Park' dat zich zogezegd in Ludwigshafen bevindt. Je wil als pretpark natuurlijk liever niet geassocieerd worden met de gruwelijke dood van de zevenjarige Sandra. Haar lijk werd na parksluiting aangetroffen in een waterpartij van de wildwaterbaan Waschzauber Rafting. Op dat moment waren beide ouders in het resort gaan dineren, nadat ze hun dochtertje alleen op de kamer hadden achtergelaten. Commissaris Lena Odenthal en haar collega Kopper onderzoeken hoe en waarom dit ongeval - of is het een misdaad? - is kunnen gebeuren. Sommige kijkers reageerden misnoegd omdat bepaalde omstandigheden sterk doen denken aan één van de meest besproken verdwijningszaken van de 21e eeuw.
In Midsommer Murders ligt het kwaadwillig opzet er telkens vingerdik op. Barnaby en z'n hulpje Jones gaan in S12E05 'Small Mercies' na hoe het dodelijk slachtoffer in een nogal abnormale situatie is verzeild geraakt. De fictieve naam van het miniatuurpark is Little Worthy, in het echte leven kan je Bekonscot wel bezoeken. Toegegeven, het betreft geen pretpark met bewegende attracties maar het levert wel een erg theatraal plaatje op.
This is not America
Fictieve inbraken, verdwijningen, maffiapraktijken en moorden in een pretpark kunnen dus vlot door de heup- en schouderbeugel. Zelfs het opgeven van een valse parknaam blijkt geen misdrijf te zijn, i.t.t. het overvloedig in beeld brengen en buitensporig aanprijzen van meerdere attracties in een echt pretpark. Zo luidde althans het oordeel van de Vlaamse Regulator voor Media in 2017. De Vlaamse commerciële zender VTM kreeg zelfs een boete van €10.000 aangesmeerd n.a.v. aflevering S26E216 in de soap Familie. Of bedoelde de regulator dat de overenthousiaste personnages tweederangsacteurs zijn die in Walibi Belgium een derderangsscenario vertolken?
Dit voorval doet denken aan de recente veroordeling van de RTBF, die de finale van een kinderzangwedstrijd opnam in de Efteling. De uitzending met nogal wat promotionele sfeerbeelden uit het park had volgens een ander controle-orgaan te veel weg van een langgerekte reclamespot. De Waalse openbare omroep kwam er vanaf met € 5.000, wat het cliché lijkt te bevestigen dat benoorden de taalgrens doorgaans zwaarder wordt beboet. Dat onze Atlantische overburen geen graten zien in een overdosis product placement werd hierboven al aangehaald, maar België is vooralsnog niet de 51e staat van de USA.
Discrete (groot)moeders en de heilige Monica
Het blijft een moeilijke evenwichtsoefening om fictieve personages wat quality time te laten doorbrengen in een pretpark zonder op geloofwaardigheid in te boeten. Een veilig alternatief is om zo'n uitstapje enkel te suggereren. In seizoen 1 en 2 van het succesvolle La Casa de Papel zit inspecteur Raquel Murillo nog in het juiste/foute kamp (interpreteer zelf in alle vrijheid). In één van de afleveringen wil ze even alle beslommeringen achter zich laten en belooft ze haar dochter Paula een namiddagje in Parque de Atracciones Madrid. Het park komt helaas niet in beeld. Onlangs gebeurde iets gelijkaardigs in de in de Vlaams-Nederlandse serie Undercover. In de tweede seizoensfinale S02E10 'Oorlog' neemt de grootmoeder, gespeeld door Chris Lomme ("Godverdomme!") - haar kleinzoon Jackson mee naar Bellewaerde. We krijgen evenwel geen attracties of dieren te zien, zelfs geen toeganspoort of stukje parking. Zo veel teleurstelling moeten we even doorspoilen: het ventje in kwestie krijgt dankzij dit uitstapje niets te zien van verregaand huislijk geweld.
Tegenover die discrete aanpak staat een park dat volgens deze webstek in minstens 45 films en evenveel tv-series in beeld verschijnt: Santa Monica Pier aka Pacific Park. De ligging van dit graag gezien amusementsparkje in 's werelds filmhoofdstad LA en met zicht op de Grote Oceaan is hier natuurlijk niet vreemd aan. In de real time serie 24 wordt S06E16 afgeklokt als 'Day 6: 9:00-10:00 p.m.' De voormalige Sovjet-agent Gredenko lijkt te beseffen dat dit tijdstip niet voor ierdereen een happy hour is, ondanks de vrolijke achtergrond.
Discipline, dedication, drones and f...ing trolls
Over vrolijkheid gesproken: ook komisch bedoelde series doen al eens beroep op plezante parken. De eerste leukerd, Safety first, behoeft hier wellicht geen introductie. S02E01 speelt zich grotendeels af in Bobbejaanland, inclusief een stomende vrijpartij en andere halsbrekerij! Don't try this at home!
Ook in Top Gear zitten ze zelden om een stunt verlegen. In het voorjaar van 2020 bleven de Engelse pretparken gesloten wegens virale omstandigheden. Dat bracht de linksrijdende auto-gekkies op een zoveelste krankzinnig idee. In S29E05 racen drie elektrische wagens over de wandelpaden van Alton Towers. De racers beschikken ter oriëntering niet over een GPS. Zoals reguliere bezoekers moeten ze zich behelpen met een een papieren park-plattegrond. Nu is Top Gear geen pure fictie, de actiescènes lijken soms wel in eh ... scène gezet. Zo zie je in één vloeiend camerabeeld bij de achtbaan Smiler eerst twee lege treinen in volle actie, gevolgd door een visuele duikvlucht dwars door de stalen spaghetti-knoop om uit te komen boven een oranje Vauxhall die net op dat moment door de bocht scheurt. Als dat geen fraai staaltje is van een choreografische Game of Drones. Elders in dit enorme park probeert een citroengele Honda de houten achtbaan Wickerman het vuur aan de schenen te leggen.
"The sun always shines on TV," beweerde een Noors poptrio 35 jaar geleden. Dat klinkt misschien wat overdreven, maar het is in Scandinavië inderdaad niet altijd donker. De serie die qua pretpark-referentie het meest origineel voor de dag (!) komt, is ook van Noorse makelij. In Lilyhammer leren we Frank Tagliano kennen als Amerikaanse spijtoptant die is uitgeweken naar de bijna gelijknamige stad. Daar neemt hij een andere identiteit aan, baat een louche bar uit en begint een relatie met Sigrid. Haar ca. twaalfjarige zoon probeert in de eerste seizoensfinale S01E08 'Trolls' te ontsnappen aan twee Amerikaanse gangsters. Dat gebeurt op klaarlichte dag in het Noorse pretpark Hunderfossen. De hele episode kan je hier bekijken, voor de doldwaze pretparkscènes spoel je door naar minuut 22. Elk seizoen bevat verwijzingen naar de Amerikaanse serie waarmee we deze exploratietocht zijn begonnen, ideaal om dit overzicht loopingvormig af te sluiten.
Tekst: © Benjamin Bruyninckx - Pretparken.be // Foto's: © Benjamin Bruyninckx - Pretparken.be - ©HBO - ©Netflix - ©DC Entertainment - ©Miso Film - ©Google - ©HUSS Park Attractions GMBH - ©Rubicon TV AS - ©Shelter - ©2020 BBC - ©Warner Bros. International Television Production Nederland - ©New Pictures - ©Company Pictures - ©Two Brothers Pictures - ©Playground Entertainment - ©ARD - ©ORF - ©SRF - ©All3Media - ©Studio-A - ©De Mensen - ©Imagine Television
